วัฒนธรรมการดื่มชาของชาวจีน

หากนึกถึงประเทศจีน สิ่งที่หลาย ๆ คนต้องนึกถึงก็คือ “การดื่มชา” ซึ่ง ชา เป็นมากกว่าเครื่องดื่มในชีวิตประจำวัน เป็นสิ่งที่สะท้อนถึงประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวิถีชีวิตของชาวจีนได้เป็นอย่างดี

ความสำคัญของชาในวัฒนธรรมจีน

ชาไม่ได้เป็นแค่เครื่องดื่ม แต่ยังเป็นวัฒนธรรมของจีนที่สืบทอดกันมาหลายพันปี วัฒนธรรมการดื่มชาเริ่มต้นในราชวงศ์ถัง และกลายเป็นส่วนสำคัญของชีวิตชาวจีนในหลากหลายแง่มุม ไม่ว่าจะเป็นการใช้ชาในพิธีกรรมทางศาสนา ความเชื่อมความสัมพันธ์ หรือในแง่ของการรักษาสุขภาพ

ทั้งยังใช้ในการต้อนรับแขกด้วย ชา ถือเป็นธรรมเนียมที่แสดงออกถึงความเคารพและน้ำใจ หลาย ๆคนอาจจะสังเกตได้ว่าชาวจีนจะเตรียมชาให้แขกทันทีที่เข้ามาในบ้าน เนื่องจากในวัฒนธรรมจีนชานั้นเป็นสัญลักษณ์ของการเริ่มต้นความสัมพันธ์ใหม่ เช่น ในพิธีแต่งงาน เจ้าบ่าวและเจ้าสาวจะต้องชงชาให้พ่อแม่ของทั้งสองฝ่าย เพื่อแสดงถึงความกตัญญูและความเคารพอันสูงสุด การดื่มชาในครอบครัวก็เป็นการรวมตัวที่ช่วยกระชับความสัมพันธ์ได้ดีอีกด้วย

นอกจากนี้ วัฒนธรรมการดื่มชายังแฝงไปด้วยความเรียบง่ายที่สะท้อนถึงปรัชญาของลัทธิเต๋าและพุทธศาสนา การนั่งดื่มชาเงียบๆ สักแก้วเป็นการพักผ่อนจิตใจที่ช่วยสร้างสมาธิและความสงบในวิถีชีวิตได้อีกด้วย

ประเภทของชาในจีน

ชาจีนมีความหลากหลาย หลายรสชาติ หลายกลิ่น และคุณสมบัติพิเศษที่เฉพาะตัว  มีชาอะไรบ้างไปดูกันเลย

1.ชาเขียว Lǜchá  绿茶

ชาชนิดนี้ไม่ผ่านการหมัก จึงคงความสดของใบชาและมีสีเขียวอ่อนที่เป็นเอกลักษณ์ รสชาติมักจะมีความสดชื่น และมีกลิ่นหอมของธรรมชาติ เช่น ชาหลงจิ่ง (龙井) เป็นชาขึ้นชื่อว่าเป็นชาเขียวคุณภาพดีเยี่ยมของจีน

2.ชาดำ Hóngchá  红茶

ชาที่ผ่านกระบวนการหมักจนใบมีสีเข้มและให้รสชาติเข้มข้น มักเป็นชาที่นิยมดื่มกันในภูมิภาคที่อากาศเย็น เพราะช่วยให้ร่างกายอบอุ่น และยังเป็นชาที่ได้รับความนิยมส่งออกไปทั่วโลก เช่น ชาฉีเหมิน (祁门红茶)

3.ชาอู่หลง Wūlóngchá 乌龙茶

ชากึ่งหมักที่อยู่กึ่งกลางระหว่างชาเขียวและชาดำ มีรสชาติซับซ้อน หอมละมุน และมักใช้ในพิธีการดื่มชาแบบกงฟูชา (工夫茶) ซึ่งต้องใช้ศิลปะในการชงนั่นเองครับ

4.ชาขาว Báichá  白茶

ชาที่ผ่านกระบวนการแปรรูปน้อยที่สุดในบรรดาชาทั้งหมด ใบชามักจะเก็บจากยอดอ่อนที่มีขนปกคลุม ทำให้ได้รสชาติที่เบาและนุ่มนวล เช่น ชาไป๋หมู่ตัน (白牡丹)

5.ชาผู่เอ่อร์ Pǔ’ěr chá  普洱茶

ชาที่ผ่านการหมักและบ่มในระยะยาว ทำให้รสชาติเข้มข้น ลึกซึ้ง และมีความพิเศษเฉพาะตัว ชานี้ยังถือว่าเป็นชาเพื่อสุขภาพที่ช่วยเรื่องระบบย่อยอาหารได้ดีมาก ๆ

เมื่อเรารู้จักชาต่าง ๆ กันไปแล้วอีกสิ่งที่สำคัญมาก ๆ ก่อนที่เราจะได้ดื่มชานั่นก็คือ การชงชาที่เรียกว่า “กงฟูชา” 工夫茶 Gōngfū chá  เป็นศิลปะที่ต้องใช้สมาธิและความพิถีพิถัน เริ่มตั้งแต่การเลือกใบชาคุณภาพดีและน้ำสะอาดไปจนถึงการใช้อุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับชาชนิดนั้นๆ ถ้วยชาขนาดเล็กถูกใช้เพื่อให้รสชาติของชาถูกดื่มหมดในอึกเดียว จะช่วยให้สัมผัสรสและกลิ่นของชาได้ชัดเจนที่สุด